“Yerden ısıtma sistemlerine en uygun zemin kaplama malzemesi olan masif parke, yanlış ellerde hatalı uygulamalar neticesinde oluşan önyargılardan ötürü özellikle yüksek maliyetli proje sahiplerinin tereddütle baktığı bir ürün haline geliyor. Oysaki doğru uygulama yöntemleriyle döşendiğinde, masif parke yerden ısıtma sistemlerinde en iyi neticeyi veren üründür.”

     

     Özellikle masif ve lamine parke alanında faaliyet gösteren firmalar, son yıllarda kalifiye usta bulma konusunda yaşadıkları sıkıntıları sıkılıkla dile getiriyorlar.

     

     En kaliteli malzemenin bile, yanlış ellerde ve hatalı uygulama sonucunda çok kötü sonuç vermeye mahkum olduğunu söyleyen ahşap parke satışı yapan firmalar, en çok da müşterinin bu yüzden ürünü suçlamasından ve masif parkeden uzaklaşmasından şikayet ediyorlar.

     

     Günümüzde yüksek maliyetli ve lüks sınıfa giren inşaatlarda yerden ısıtma sistemi kurmak isteyen proje sahiplerinin bile, yanlış uygulamalardan doğan önyargılardan dolayı, yerden ısıtma sistemine en uygun zemin kaplama malzemesi olan masif parkeden uzak durduğunu söyleyen firmalar, bu konuda kalifiye usta kadar, toplumun doğru bilgilendirilmesinin gerekliliğinin de altını çiziyorlar.

     

Masif parkede takip edilmesi gereken uygulama sırası

  Parke döşenecek ortamlarda, her türlü sulu imalat (alçı sıva, seramik, mermer, boya, vb..) bitmiş olmalıdır.

     

     Parkeler, döşenecekleri mekanın ortam rutubetine uyum sağlaması için, döşeme işlemi başlamadan en az 1 hafta önce naylon ambalajı çıkartılarak konulmalıdır. Şap rutubeti mutlaka kontrol edilmelidir. Şapın üzerinde kalmış olması muhtemel alçı gibi artıklar kazınılarak ve süpürülerek temizlenmelidir. Gerekiyorsa, şap yüzeyi tozumaya karşı bir poliüretan esaslı astarla kaplanmalıdır.

     

     Poliüretan astar kuruduktan sonra, 2 bileşimli poliüretan tutkal uygulanarak, masif parke uzun duvara paralel olarak döşenmelidir. Döşeme esnasında duvar diplerinde 15 milimetre boşluk bırakılmasına özellikle dikkat edilmelidir.

     

     Döşeme işlemi bittikten sonra, parkenin her ne sebep ile olursa olsun, kesinlikle naylon ve benzeri gibi ahşabın nefes almasını engelleyecek malzemelerle kaplanmaması gerekir.

     

     Döşeme işinin bitmesini takiben yaklaşık 10-15 gün sonra sistre ve cila işleminin yapılması ve süpürgeliklerin takılması gerekir.

     

Parkede kalite kriterleri

  Parkenin kalitesini belirleyen faktörleri, parkenin cinsine göre tasnif etmek gerekir. Masif parkede, nihai tüketiciyi ilgilendiren ve fiyatı oluşturan kalite kriterleri dört ana grupta incelenebilir: Doğru ahşap seçimi, doğru kurutma, doğru işleme, doğru tasnif.

     

Doğru ahşap seçimi

  Masif parke üretiminde ve ithalatında son 10 sene içinde, daha önceleri üreticilerin ve tüketicilerin tamamen yabancısı oldukları değişik ahşaplar kullanılmaya başlanmıştır.

     

     Gözden kaçan en önemli husus; herhangi bir ahşabı kurutup, gerekli profilleri (lamba ve zıvana) vermek söz konusu ahşaba parke vasfını kazandırmak için yeterli değildir.

     

     Benzetmek gerekirse, ceketlik kumaştan gömlek veya gömleklik kumaştan ceket dikilemeyeceği gibi, her türlü ahşaptan da parke üretilemez. 1990’lı yıllarda başlayan ithalat serbestisi neticesinde, ne yazık ki, parke piyasasında gerek ahşap konusunda bilgi eksikliği, gerekse ucuz nihai ürün elde etme kaygısı ile çok yanlış ağaçlardan parke üretilmeye ve iklim şartları ülkemize tamamen aykırı olan ülkelerden parke ithal edilmeye başlanmıştır.

     

Doğru kurutma

  Parke imalatı sırasında ahşabın geçirmesi gereken en önemli süreç kurutmadır. Yukarıda belirtilen sebeplerden dolayı, gerek üreticiler tarafından daha önce fiziki özellikleri bilinmeyen ağaçların kurutma programlarının eksikliği, gerekse teknik donanım ve bilgi eksikliği hatalı kurutma neticesi vermektedir.

     

     Gelişigüzel bir şekilde kurutma fırınlarına koyarak, parke imalatında kullanılacak olan ahşabı kurutmanız mümkün değildir. İyi ve doğru kurutma neticesi alabilmek için söz konusu ahşabın fiziki özellikleri, kurutma öncesi kalınlığı, ahşabın daralma özelliğine göre elde edilmesi istenen nihai ölçüler, ahşabın kurutma öncesindeki rutubeti, denge rutubeti, kurutma fırınının özelliklerine bağlı olarak kurutulacak ahşabın fırına dizilmesi gibi daha onlarca faktörü bilmek gerekir.

     

Doğru işleme

  Kurutulmuş ahşabın (taslak) parkeye dönüşmesi için kullanılacak olan makinelerin, parke imalatı için tasarlanmış ekipmana haiz bir makineler zinciri olması gerekliliğinin yanısıra, elde edilmesi gereken nihai ürünün ölçüleri (kalınlık, en,boy,) arasındaki ilişkiyi de doğru sağlayıp, parkenin stabilitesini sağlamak gerekir.

     

Doğru tasnif

  Doğal bir malzeme olan ahşap, fiziksel özelliklerine bağlı olarak, değişik doku ve renk özellikleri gösterir. Bu özelliklere bağlı olarak tasniflenmesinin doğru yapılması ve fiyatının oluşturulması gerekir.

     

     Diğer bir deyişle 2. sınıf olarak tasnif edilen bir parkenin, 1. sınıf olarak satışa sunulmaması gerekir.

     

Ortam ısısı ve bağıl nemin önemi

  Bağıl nem ile masif veya lamine parkenin daralıp genişlemesi arasında çok önemli bir ilişki vardır. Bağıl nemdeki %10’luk değişme, parke eninde takribi %1’lik genişlemeye veya daralmaya sebep olur.

     

     Bu olay ahşabın doğal bir davranışı olup, şikayet sebebi olmaması gerekir. Masif veya lamine parkelerin döşendiği günkü görüntüsünü muhafaza etmesi için, döşendikleri ortamların mümkün olduğu kadar aşırı ve ani ısı, rutubet değişikliklerinden korunması gerekir.

     

Yerden ısıtmalı sistemlerde masif parke uygulaması

  Yerden ısıtmalı sistemlerde serpantinler içinde dolaşan sıcak suyun ulaşabileceği ısı teorik olarak azami 60 derece civarındadır. Bu ısı, serpantinleri çevreleyen koruyucu şap tabakasına 45 derece dolaylarında aktarılır.

     

     Şaptaki bu ısı ise, üzerinde yürünen taban malzemesine, malzemenin cinsine göre ve ulaşılmak istenen ortam ısısına bağlı olarak 24 derece ile 30 derece arasında aktarılır.

     

     Parkede kaliteyi etkileyen en önemli faktör, ahşabın kuruluk derecesidir. Parke imalatı için kullanılan ahşap mutlak suretle önce açık havada bekletilip, hava kurusu şeklinde tabir edilen kuruluğa getirildikten sonra kurutma fırınında rutubeti %7 mertebesine düşünceye kadar suni olarak kurutulmalıdır.

     

     Kurutma fırınlarındaki süreç içinde, parke taslaklarına uygulanan ısı 70 dereceye kadar çıkar. Bu işlem sırasında kurutmadan dolayı ahşapta meydana gelen dönme, çatlama gibi arızalar “fire” olarak ayrıldıktan sonra, geriye kalan sağlam parçalar parke imalatına verilir.

     

     Yani parke yapımında kullanılan ham malzeme, yerden ısıtmalı sistemde maruz kalabileceği ısının çok üstünde bir sıcaklıkta kurutulur.

     

     Parke imalatına geçilmeden önce de %7 mertebesinde kurutulan ahşap, mevsim şartlarına ve ahşabın cinsine bağlı olarak 10-20 gün civarında tekrar ortam rutubetine gelmesi için dinlendirilir.

     

     Bu dinlendirme süreci esnasında ahşap denge rutubetine ulaşır ve daha sonra harici bir suni rutubetlenme olmadığı sürece, herhangi bir şekil bozukluğuna uğramadan ortamın artı/eksi rutubetine uyum sağlanır.

     

     Kaldı ki pencere veya balkon kenarı gibi parkenin doğrudan güneş ışığına açık olduğu yerlerde, parke yüzeyinde oluşan ısı yaz ayında rahatlıkla 30-35 dereceye ulaşır.

     

     Sonuç olarak parkenin çalışması ile söz konusu parkenin döşendiği ortamda hangi metodla ısıtıldığı arasında doğrudan bir ilişki kurmak ve yerden ısıtmalı zeminlerde masif parkenin kesinlikle kullanılmaması hükmüne varmak doğru değildir.

     

     Ancak uygulama öncesi ve sonrasında bazı hususlara dikkat etmek gerekir ki, aşağıda izah edilen bu hususlar sadece masif parkeler için geçerli olmayıp, iyi bir netice alınabilmesi için lamine parke uygulamasında da dikkate alınmalıdır.

     

Yerden ısıtmada parke döşemenin püf noktaları

  Dikkat edilmesi gereken hususların başında serpantinler ile ahşap şap tabakasının yüzeyi arasında en az 3 santimetrelik bir kalınlığın olması gerekliliğidir.

     

     Bu kalınlığın altındaki şap, yerden ısıtma olsun veya olmasın sağlıklı bir netice vermez. Koruyucu şap kuruduktan sonra, parke uygulamasına geçmeden önce yerden ısıtma sistemini çalıştırmakta büyük fayda vardır. Bunun neticesinde şap tamamen kuruyacak ve ayrıca şap yüzeyinde oluşacak çatlamalar tespit edilecektir.

     

     Şap üzerindeki yüzeysel çatlamalar büyük boyutlara ulaşmış ve zeminden koparak oynamalara sebep verecek hale gelmişse, mutlak surette gerekli tamirat yapılmalıdır.

     

     Şap yüzeyinde oluşması muhtemel yüzey çatlamalarını asgariye indirmek için tavsiye edilen usul, yerden ısıtma sistemi içindeki suyu 35 derece civarında ısıtarak, şap rutubetini kontrollü bir şekilde istenen seviyeye indirmektir.

     

     Bu işlem bittikten sonra ısıtma kapatılıp, şap 2-3 gün dinlendirilmelidir. Parke döşeme işlemi bittikten sonra sistem bir kez daha çalıştırılmalı ve ısı günde 3-5 derece arttırılarak ulaşılması amaçlanan azami ısıya getirilmelidir. Sistre ve cila işlemi ise bu süreçten sonra yapılmalıdır.

     

     Parkenin döşenmesi esnasında dikkat edilmesi gereken diğer önemli esas ise kullanılacak tutkalın mutlak olarak yerden ısıtmalı sisteme uygun olmasıdır. Tavsiye edilen tutkal 2 bileşimli olmalı, su esaslı tutkal kesinlikle kullanılmamalıdır.

     

Masif ve lamine parkenin uygulama benzerliği

  Parke zemin kaplamaları, ister yapıştırmalı masif, ister yüzer sistem lamine olsun, yerden ısıtmalı zeminlerde kullanmak için ideal malzemelerdir.

     

     Fakat yüzer sistemin uygulandığı durumlarda ısı kaybının daha fazla olacağı kabul edilmelidir. Her iki sistemde de uyulması gereken bazı ortak kurallar vardır.

     

     Sadece sağlık ile ilgili nedenler göze alınsa dahi, yüzeydeki azami ısı 26-27 dereceyi geçmemelidir. Yere yapıştırılarak uygulanan parkelerde, sıcak su boruları (serpantinler) üzerine asgari 30 milimetre kalınlığında şap dökülmelidir.

     

     Diğer zemin kaplama malzemelerinde de yapılması gerektiği gibi, şap nihai sertliğe ulaştıktan sonra, ısıtma sistemi 14 gün süre ile en azından yarı kapasitesinde çalıştırılmalıdır.

     

     Parke döşenmeden 1-2 gün önce yerden ısıtma sistemi kapatılmalı ve parke döşeme işleminin bitmesini takiben ısıtma tekrar devreye sokularak ısı 3-4 gün içinde kademeli olarak yükseltilmelidir. Böylece kalıntı nem atılarak parkeye hasar vermesi engellenir.

     

     Parke döşenmee başlanırken şapın nemi %1,5’tan (GANN 30) fazla olmamalıdır. Yapıştırmada yüksek kalite tutkal kullanılmalıdır. Parke döşenecek odanın bağıl nemin normal değerlerde (%50-60) olmasına dikkat edilmelidir.

     

     Bu husus parkelerin birleşmelerinin doğallığı için gerekli olduğu kadar, insan sağlığı açısından da önemlidir.